دی اریتور (Deaerator) چیست؟

 

دی اریتور(Deaerator) وسیله‌ای است که برای جدا سازی گازهای حل شده در آبی که تغذیه ی بویلر بخار است و حذف کردن اکسیژن به کار می‌رود. اکسیژن دلیل اصلی خوردگی در خطوط تغذیه، منابع ذخیره آب داغ، بویلر و پمپ ها می باشد. این در حالی است که اگر آب تغذیه بویلرعلاوه بر اکسیژن دارای کربن دی اکسید نیز باشد، آنگاه PH آب کاهش یافته و خاصیت اسیدی به آب داده می شود، که این آب اسیدی موجبات افزایش سرعت خوردگی آهن می شود. دی اریتورها برای پایین آوردن میزان اکسیژن حتی تا  20 ppm یا کمتر از آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اولین مرحله در جدا سازی گازهای اضافی از آب تغذیه بویلرها، گرم کردن این آب می‌باشد تا اکسیژن از آن خارج گردد. همان‌طور که می‌دانید میزان حضور گازهای محلول در آب با دما رابطه‌ معکوس دارد، یعنی هر چه دمای آب بالاتررود، میزان اکسیژن موجود کمتر می‌گردد. به طور معمول منابع تامین آب بویلر در درجه حرارت 85 تا 90 درجه عمل می‌کنند تا میزان اکسیژن موجود در آب را به 2 mg در یک لیتر کاهش دهد.

در صورت استفاده از دی اریتورها در فشار اتمسفر یا در خلاء، نمی توان دمای آن را بیش از حد بالا برد چون احتمال تبخیر آب و وقوع پدیده کاویتاسیون در پمپ ها بالا می رود. معمولاً برای غلبه بر این مشکل دی اریتورها را در ارتفاعی بالا تر از پمپ‌های تغذیه قرار می‌دهند و به سراغ دی اریتورهای تحت فشار می روند.

دی اریتور ها در فشار اتمسفر به دلیل این مشکلات، تنها توان جداسازی مقداری از اکسیژن نامحلول در آب را دارند مابقی اکسیژن موجود در آب را باید با اضافه کردن مواد شیمیایی مانند سدیم سولفات و هیدرازین از بین برد. در نقاطی که نباید مواد شیمیایی به آب اضافه گردد از دی اریتورهای تحت فشار استفاده می‌گردد تا بتوان اکسیژن را تا حد لازم از آب تغذیه خارج کرد.

دسته بندی دی اریتورها:

دی اریتور ها را می توان در کل به سه دسته تقسیم بندی کرد:

دی اریتورهای تحت خلا (دمای آب تا 82 درجه سانتی گراد)
دی اریتورهای اتمسفریک (دمای آب تا 100 درجه سانتی گراد)
دی اریتورهای تحت فشار (دمای آب تا 105 درجه سانتی گراد)

انواع دی ارتورها:

به‌طور کلی دو نوع دی اریتور وجود دارد، نمونهٔ سینی دار و نمونه اسپری شونده که در زیر به توضیح هر کدام میپردازیم:

دی ایتور سینی دار

نمونهٔ سینی دار دارای یک بخش هوازدایی گنبدی شکل در بالای مخزن ذخیره کننده آب بویلر است. آب بویلر وارد بخش عمودی هوازدایی می‌شود و از روی سینی‌های منفذدار به پایین جریان پیدا می‌کند. بخار فشار پایین که عمل هوازدایی را انجام می‌دهد از پایین سینی‌های منفذدار وارد می‌شود و از طریق منافذ به سمت بالا جریان می‌یابد. در بعضی موارد به جای سینی از پرکن‌ها استفاده می‌شود تا تماس و ترکیب شدن بین آب بویلر و بخار مؤثرتر باشد.

بخار، گازهای حل شده در آب بویلر را جدا می‌کند و از طریق شیر خروجی که در بالای قسمت گنبدی شکل قرار دارد به اتمسفر می‌دهد. اگر این شیر به اندازه کافی باز نشود دی اریتور به صورت ناقص کار می‌کند و باعث می‌شود بخش زیادی اکسیژن همراه آب وارد بویلر شود. اگر بویلر، آنالایزر میزان اکسیژن نداشته باشد، میزان بیش از حد کلر در بویلر باعث می‌شود شیر تخلیه به اتمسفر کامل باز نشود. در بعضی از طراحی‌ها از کندانس کننده در خروجی استفاده می‌شود تا مایع مانده شده در گاز را بازیابی کند. لوله خروجی گاز به سمت اتمسفر معمولاً دارای یک شیر است و به گونه است که تنها اجازه عبور مقداری اندکی بخار را برای آشکار بودن مسیر دود می‌دهد.

آب هوازدایی شده به مخزن افقی در پایین جریان می‌یابد که از آنجا به سمت بویلرهای تولید بخار پمپ می‌شود. بخار کم فشاری که از ته مخزن افقی وارد شده و درون آن اسپری می‌شود برای گرم نگه داشتن آب بویلر ذخیره شده در مخزن است. عایق کردن سطح بیرونی مخزن نیز برای کاهش هدر رفت گرما است.

دی اریتور اسپری شونده

دی اریتور اسپری شونده دارای یک درام افقی، بخش پیش گرم کن (E) و یک بخش هوازدایی است. این دو بخش به وسیله یک صفحه (C) از هم جدا شده‌اند. بخار کم فشار از طریق اسپری‌هایی که در ته درام قرار دارند وارد آن می‌شوند. آب بویلر به صورت اسپری به بخش E پاشیده می‌شود و با بخاری که از طریق پخش کننده به بالا می‌آید پیش گرم می‌شود. هدف از به کار بردن نازل اسپری کننده آب بویلر A و بخش پیش گرم‌کننده این است که آب بویلر را برای جداسازی راحت‌تر گازهای حل شده در آن تا دمای اشباع گرم و راهی بخش بعدی هوازدایی کند.

آب پیش گرم شده بعد از آن وارد بخش هوازدایی (F) می‌شود و در آنجا با بخار خارج شده از پاشنده‌ها به صورت کامل هوازدایی می‌شود. گازهای جدا شده از آب از طریق خروجی در بالای مخزن به اتمسفر فرستاده می‌شوند. همانند حالت قبل ممکن است در بعضی از موارد از کنداس کننده برای بازیافت آب خروجی به همراه گاز استفاده شود. همچنین لوله خروجی گاز به سمت اتمسفر معمولاً دارای یک شیر است و به گونه است که تنها اجازه عبور مقداری اندکی بخار را برای آشکار بودن مسیر دود می‌دهد. آب هوازدایی شده از ته مخزن به سمت بویلرهای تولیدکننده بخار پمپ می‌شود.

سخن آخر

در انتها امیدواریم که توضیحات داده شده در رابطه با دی اریتور برای شما عزیزان مفید و کاربردی بوده باشد.